مسعود نجابتی، طراح و گرافیست پیشکسوت با اشاره به اینکه بهرهمندی از کارتون و کاریکاتور در حوزه سیاسی شاخص است، گفت: سیاسی شدن فوتبال و اینکه با دست بعضی از سیاستمداران این اتفاق رقم میخورد و ممکن است حتی روی بعضی از نتایج هم تاثیر بگذارد؛ موضوعی است که از دید خیلی از کارتونیستهای دنیا پنهان نمانده است.
مسعود نجابتی با اشاره به نقش کارتون و کاریکاتور در بازنمایی جام جهانی فوتبال اظهارداشت: کارتون و کاریکاتور از جمله رشتههایی هستند که از دیرباز مورد توجه همه اقشار جامعه؛ سیاستمداران و اصحاب فرهنگ و رسانه بوده است، این هنرها ایده محور هستند، از زبان تصویر بهره میبرند، القای پیام با آنها بسیار راحت است، همه فهم است و نیاز به ترجمه ندارد حتی بدون نوشته میتوانند مرزها را عبور و با تودههای مردم ارتباط برقرار کنند.
وی گفت: ویژگیهای کاریکاتور مشخص است و تقریبا همه کشورها در فضاهای رسانهای و مطبوعاتی و بخشهای مختلف از آن بهره میبرند، ایران با توجه به ظرفیتی که در این رشته داشته است، بعد از انقلاب اسلامی با حضور هنرمندانی همچون سیدمسعود شجاعی طباطبایی اهتمام ویژهای نیز در این حوزه داشته و توانسته است جایگاه ممتازی را در دنیا پیدا کند.
نجابتی با اشاره به نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال- ایران ۱۴۰۱ در حوزه هنری افزود: ما در این رویداد شاهد حضور هنرمندانی از ۷۲ کشور هستیم و حتی اسامی بسیاری از اساتید و نامآوران جهان را در این نمایشگاه مشاهده میکنیم که آنان به هر مسابقهای اثر ارسال نمیکنند و این موضوع نشان دهنده این است که مسابقه کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال- ایران ۱۴۰۱ اعتبار لازم را داشته است و ایران توانسته در نوع برگزاری و کثرت نمایشگاهی در این سالها، این اعتبار را در دنیا کسب کند، به خصوص سایت ایران کارتون به عنوان یک سایت بهروز، فعال و پرانرژی در کنار این رویدادها توانسته این جایگاه را به ایران بدهد.
این هنرمند پیشکسوت با اشاره به برگزاری مسابقه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال- ایران ۱۴۰۱ با رویکرد امید، صلح و دوستی اظهارداشت: مسئولان با توجه به برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، تدابیری اندیشدند که در کنار برگزاری مسابقات فوتبال، یک پیوست فرهنگی و هنری هم رقم بخورد، یکی از ظرفیتهایی که به آن اندیشیده شده، همین ظرفیت کارتون و کاریکاتور بود که قابلیتهای بسیاری دارد.
وی افزود: بخشی از آثار منتخب مسابقه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال- ایران ۱۴۰۱ هم قرار است در قطر به نمایش گذاشته شود، در کنار فضای ورزشی و فوتبال به نظرم این اتفاق خوبی است که ایران بین این کشورها به این فضا فکر و این پیوست را ایجاد کرده است، در مجموع نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال- ایران ۱۴۰۱، رویداد جذاب و دیدنی برای مردم است و زاویههای نگاه خوبی را از سوی هنرمندان به خصوص با موضوع فوتبال در این نمایشگاه شاهد هستیم که به نظرم برای مخاطبان جذاب است. با توجه به اینکه امکان اکران بعضی از آثار در سطح شهر وجود نداشته است، از مردم و علاقهمندان دعوت میکنم تا از آثار این نمایشگاه دیدن کنند.
نجابتی در پاسخ به این سوالی مبنی بر اینکه آیا در سالهای اخیر از کارتون و کاریکاتور بیشتر برای بیان مباحث سیاسی بهره گرفته میشود؟ گفت: خیر، همیشه موضوعهای کارتون و کاریکاتور سیاسی نبوده است، در تاریخ هنر شاهد بودیم که برای بیان موضوعهای فرهنگی و القای بعضی از مفاهیم اجتماعی حتی برای هشدار و برای خیلی از مسائل به عنوان مثال برای بستن کمربند ایمنی و خیلی از مسائلی که انسانها با آنها درگیر هستند، همچنین برای فرهنگسازی هم از زبان کاریکاتور و کارتون بسیار بهره گرفته شده است.
وی بیان کرد: کارتون و کاریکاتور در بحث سیاست، قطعا شاخص است و آثار بیشتری در این حوزه رقم خورده است اما به این معنا نیست که ما در موضوعهای دیگر نتوانیم به فضای کارتون و کاریکاتور ورود کنیم، هر چند که فکر میکنم فوتبال در حال حاضر به این دلیل که با سیاست مقداری درآمیخته است، از این زاویه هم بعضی از طراحان و هنرمندان به این مقوله توجه کردند که به نظرم در نوع خود جالب است، یعنی سیاسی شدن فوتبال و اینکه با دست بعضی از سیاستمداران این اتفاق رقم میخورد و ممکن است حتی روی بعضی از نتایج هم تاثیر بگذارد؛ موضوعی است که از دید خیلی از کارتونیستهای دنیا پنهان نمانده است و به آن پرداختند. فکر میکنم در حال حاضر همه چیز با سیاست آمیخته شده است، اگر بخواهیم به فوتبال هم سیاسی نگاه کنیم، مقوله بالاخره یک مقوله سیاسی است.
نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال - ایران ۱۴۰۱ با محوریت امید، صلح و دوستی، ۲۹ آبان همزمان با آغاز بازیهای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر در گالریهای ابوالفضل عالی، خانه عکاسان و خانه حوزه هنری افتتاح شد. علاقهمندان برای دیدن آثار این نمایشگاه میتوانند تا ۱۴ آذر روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۸ به حوزه هنری به نشانی خیابان سمیه نرسیده به خیابان حافظ مراجعه کنند.
در معرفی این نمایشگاه آمده است: «جام جهانی فرصتی است تا فوتبال را به عرصه هنر و فرهنگ بیاوریم و از دریچه چشم هنرمندان به این رویداد نگاه کنیم. در این میان کاریکاتور زبانی بینالمللی است که با بهرهمندی از چاشنی طنز مقبولیت بالایی در بین مردم دارد و هر کسی با هر نژاد و زبانی آن را درک میکند.»
بیست و دومین دوره مسابقات جام جهانی فوتبال از ۲۹ آبان تا ۲۷ آذر در قطر برگزار میشود. تیم ملی فوتبال کشورمان ۲۹ آبان در نخستین مسابقه خود در مرحله گروهی جام جهانی ۲۰۲۲ به مصاف انگلیس رفت و دیروز، چهارم آذر به مصاف ولز رفت و مقتدرانه به پیروزی رسید و ساعت ۲۲:۳۰ هشتم آذر نیز روبهروی آمریکا قرار خواهد گرفت.