اسماعیل عباسی هنرمند ۷۴ ساله کشورمان که به واسطه فعالیتهایش در حوزه عکس، به چهرهای شناخته شده در این رشته تبدیل شده است، درباره هنر عکاسی چنین عقیده دارد: «جلوتر که آمدم، متوجه شدم عکاسی صرفا یک فن نیست، بلکه فنی است در خدمت فلسفه. بیان فلسفی است و شما در واقع اندیشه خودتان را از طریق این فن بیان میکنید.»
عباسی ـ عکاس، مترجم و نویسنده، مدرس دانشگاه ـ یکی از شش هنرمندی است که در مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر از او تجلیل به عمل آمد.
به همین بهانه به گفتوگو با این هنرمند عکاس نشستیم تا حس و حال کشف رمز تصاویر را از زبان او درک کنیم.
همه چیز برایم لذتبخش بوده است
اسماعیل عباسی در گفتوگویی با پاسخ به این سوال که اگر به گذشته بازگردد، باز هم همین رشته و حوزه را انتخاب خواهد کرد؟ گفت: «واقعیتش این است، راهی که آمدم، وقتی به گذشته برمیگردم و نگاه میکنم، همه چیز برایم لذت بخش بوده است. برخی فکر میکنند این خوب بودن یعنی؛ از نظر اقتصادی وضعیت خیلی مساعد بود. نه؛ از عکاسی لذت بردم. در تمام کارهایی که کردم از نوجوانی تا الان انتخابهای خودم بودهاند و هیچ وقت بر اساس انتخاب شخص دیگری کاری نکردم. به همین دلیل در طول کارم لذت بردم و خیلی ساده در یک کلام بله، اگر به گذشته بازگردم، باز هم همین رشته و حوزه را انتخاب خواهم کرد.»
او در ادامه علت لذت بردن از عکاسی را چنین تشریح کرد: «هر لحظه حین عکاسی علاوه بر مسائل فنی که یاد میگرفتم، کشف رمزها برایم خیلی دلنشین بود. آن زمان وقتی عکاسی میکردیم مثل الان درجا نمیتوانستیم عکس را ببینیم و خود این مساله، انتظاری ایجاد میکرد که عکس چطور از آب درخواهد آمد؟ بعد هم چاپ عکس بود که خود آن هم لذتهای عجیب دیگری داشت؛ اینکه چاپ میکردیم و گاه نمیشد و دوباره تلاش میکردیم.»
این هنرمند به حرفهایش اضافه کرد: «من سه عکس دارم در دوره پنجم موزه هنرهای معاصر تهران که برای چاپ هر کدام، ۲۴ عدد عکس فقط به عنوان تست زدم. یعنی؛ از صبح تا ظهر فقط تست میزدم تا تازه به آن چیزی که میخواهم، برسم. شاید الان برای بچههای امروزی که با فتوشاپ کار می کنند این کار بیشتر از ۱۵ ثانیه زمان نمیبرد و از این لذت محروم شدهاند.»
او با اشاره به این نکته که عکاسی صرفا یک فن نیست، گفت: «جلوتر که آمدم، متوجه شدم عکاسی صرفا یک فن نیست، بلکه فنی است در خدمت فلسفه. بیان فلسفی است و شما اندیشه خودتان را از طریق این فن بیان میکنید. برای خیلیها عکاسی در حد همان «فن» باقی میماند ولی برای فردی که متوجه شده عکاسی بُعد دیگری هم دارد، این آگاهی باعث میشود که شما لذت دیگری ببرید و در نتیجه همیشه سوال برانگیری عکاسی و کشف رمزهایش برای من جالب بودهاند.»
کلیت ماجرا برنامهریزی درازمدت ندارد
عباسی در ادامه درباره جشنواره هنرهای تجسمی فجر چنین اظهار کرد: «من فقط درباره تجسمی نمیگویم. کلیت ماجرا یک برنامهریزی دراز مدت ندارد. الان مثلا مدیری میآید که جوان و مشتاق است، انرژی میگذارد و اتفاقاتی نیز رخ میدهد. بعد مدیر عوض میشود و داستان نیز عوض میشود. اگر یک برنامه درازمدت وجود داشته باشد که هر مدیری که میآید در خدمت آن باشد، این جشنواره شناخته خواهد شد.»
او با طرح این پرسش که «چرا مسابقات بین المللی دنیا شناخته میشوند؟» خود پاسخ داد: «چون سال به سال اجرا میشوند و روی آنها فکر میشود. شما آدمی را ۱۰ سال جلوی یک چهارراه نگه دارید و همان جا بایستد، همه او را خواهند شناخت. اساس مشکلات ما در واقع در مدیریت است.»
این هنرمند عکاس در آخر برای سال جدید چنین آرزو کرد: «فقط آرامش آرزو میکنم.»