چند روز پیش در پی تغییر حروف اختصاری سازمان ملی استاندارد ایران، نشان این سازمان که توسط مرتضی ممیز، هنرمند فقیدی که از او به عنوان پدر گرافیک ایران یاد میشود و در سال ۱۳۶۴ آن را طراحی کرده بود، تغییر کرد. این مساله اعتراض عدهای از هنرمندان و طراحان گرافیک ایران را در راستای غیرحرفهای عمل کردن در این زمینه و دست بردن در یک نشانی که به هویت ملی تبدیل شده است، دربر داشت.
به گزارش سایت مجله هنرهای تجسمی به نقل از صبا؛ در رابطه با این موضوع ایرج میرزاعلیخانی رئیس انجمن طراحان گرافیک ایران در پاسخ به پرسشی درباره مالکیت حقوقی و مادی تغییر در نشان گفت: اکنون بحث اجازه داشتن برای تغییر نشان نیست بلکه این را باید مدنظر داشته باشیم که طراحی گرافیک یک کار فوق تخصصی است و هر کسی نمیتواند بدون توانایی وارد این حیطه شود و درنتیجه همین رفتار است که ما شاهد چنین تغییر نامناسبی در نشان ملی استاندارد هستیم.
او افزود: طراحی نشان در حرفه گرافیک به تنهایی یک رشته بسیار تخصصی است و به قول استاد ممیز «سهل ممتنع کار کردن است» همان کمگویی که در طراحی خود استاد نیز مشاهده میشد، اما در این کار جدید گویا طراح متوجه نبوده که در چه حیطهای قدم گذاشته است.
رئیس انجمن طراحان گرافیک ایران درباره لزوم حفاظت از این نشانهها و وظیفه انجمن در این راستا گفت: جزو وظایف تالیفشده انجمن نیست که از ذخایر ملی گرافیک نگهداری کند بلکه همانطور که استاد ابراهیم حقیقی گفتند اینها دیگر یک نشان خاص برای یک جای خاص نیست بلکه یک بخشی از هویت ملی ماست. بنابراین آثاری نیست که هر کسی اجازه داشته باشد وارد آن شود و اتفاقا باید مانند میراث فرهنگی از این آثار نگهداری کرد.
میرزاعلیخانی در پایان درباره لزوم کمک گرفتن از متخصصان در تغییر نشانهها اظهار کرد: شاید بتوان گفت که نشانهها در طول زمان ناگزیر به تغییر هستند اما این یک کار فوق تخصصی است و هر کسی نمیتواند این کار را برعهده بگیرد و حتما باید از کارشناسان و متخصصان این حوزه کمک بگیرند. تا جایی که من اطلاع دارم در تغییر نشان ملی استاندارد از کارشناسان سوالی نکردند.
لوگوی قبلی با طراحی مرتضی ممیز
بیانیه انجمن طراحان گرافیک ایران
میرزاعلیخانی همچنین بیانیه رسمی انجمن طراحان گرافیک ایران را در اختیار صبا قرار داد که به شرح زیر است:
«ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﺮان در ﺳﺎل ۱۳۶۴ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎد «ﻣﺮﺗﻀﯽ ﻣﻤﯿﺰ» ﭘﻴﺸﮕﺎم ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻣﺪرن اﯾﺮان، ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬار اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﯾﺮان و از ﭘﺎﯾﻪﮔﺬاران آﻣﻮزش ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻧﻮﯾﻦ در ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﮐﺸﻮر، ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ و ﺟﺎﯾﮕﺰﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب اﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺷﺪ.
اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻴﺸﺮو و ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪای ﮐﻪ داﺷﺖ در ﮐﻨﺎر ﺷﻌﺎر «ﻋﻼﻣﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺮﻏﻮﺑﻴﺖ ﮐﺎﻻ اﺳﺖ» ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪای ﻣﺤﺘﺮم و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺪل ﮔﺮدﯾﺪ. ﻋﻼﻣﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﻧﮕﺎه اول ﯾﮏ ﻣﻮﻧﻮﮔﺮام زﻳﺒﺎ از ﺣﺮف S را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽﮔﺬارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﻣﺮﺑﻊ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ، اﻣﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﺮوف ﻣﺨﻔﻒ ﺷﺪهی ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺳﺴﻪی اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺖ ﺗﻤﺎم ﺑﻪ دو زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ در ﻓﻀﺎی ﻣﯿﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﻣﻮﻧﻮﮔﺮام ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪاﺳﺖ و در ﺣﺎﻟﺖ اﺻﻠﯽ ﮐﻠﻤﻪ اﯾﺮان (ﺑﺪون ﻧﻘﻄﻪ) دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ۱۸۰ درﺟﻪای آن ﻋﺒﺎرت ISIRI ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ زﻳﺒﺎ و ﻣﻨﺴﺠﻢ آن، اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻟﻮﮔﻮﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮدم و ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﺑﻮده و در ﺣﯿﻄﻪ آﻣﻮزش ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن و ﻣﺪرﺳﺎن اﺳﺖ.
ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﻴﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اداری ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن آن ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن، ﻃﺮاﺣﯽ ﺣﺮوف ﻣﯿﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ (در ﺣﺎﻟﺖ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ) از (ISIRI (Institute Standard Industrial Research of IRAN fi به INSO (Iranian National Standard Organization) ﺗﻐﯿﻴﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺪا ﮐﺮده و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ اﺗﻔﺎق در ﺟﻬﺖ ﺗﻐﯿﻴﺮ اﯾﻦ ﺣﺮوف، دﺧﻞ و ﺗﺼﺮﻓﯽ ﺧﺎرج از اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﻧﺠﺎم ﺷﺪهاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﺎﺛﺮ ﺑﺴﯿﺎری از ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻧﮕﺎه و ﻋﻤﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻫﺪﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﻮدهاﺳﺖ ﺑﺎ دﺳﺘﮑﺎری و ﺣﺬف و اﺿﺎﻓﻪی ﻏﯿﺮﺣﺮﻓﻪای ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻧﮑﺮده و ﻗﻄﻌﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪی ﺳﺎﺧﺘﺎری روﺑﻪرو ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺘﯿﺠه آن ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﻗﺎﺑﻞ دﻓﺎع ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﻪ وﺿﻮح آﺳﯿﺒﯽ ﺟﺪی را ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪی ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻠﯽ وارد ﮐﺮده اﺳﺖ.
اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﯾﺮان ﺑﺪﯾﻨﻮﺳﯿﻠﻪ اﯾﻦ رﻓﺘﺎر ﻏﯿﺮ ﺣﺮﻓﻪای را ﺑﺎ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻣﻠﯽ ﻗﻮﯾﺎ ﻣﺮدود اﻋﻼم ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ اﯾﻦ ﺑﻴﺎﻧﯿﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ۲۰ ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻣﺎه ﺳﺎل ۱۰۴۱ اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﺮان ﺗﻘﺎﺿﺎ دارد ﺗﺎ در ﺗﻐﯿﻴﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪ «اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﺮان» ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﻌﻠﯽ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ.
اﻧﺠﻤﻦ ﺻﻨﻔﯽ ﻃﺮاﺣﺎن ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﯾﺮان ﻫﯿاﺖﻣﺪﯾﺮه ﻧﻬﻢ ۲۰ ﺷﻬﺮﻳﻮر»