رضا براهنی، نویسنده، شاعر و نظریهپرداز نامآشنای نقد ادبی ایران، روز جمعه پنجم فروردین ۱۴۰۱، در سن ۸۶ سالگی درگذشت. اکتای براهنی، فرزند این استاد زبان و ادبیات پارسی، با انتشار خبر درگذشت پدرش در صفحه اینستاگرام خود نوشت:«به تاریخ پنجم فروردین ماه هزار و چهارصد و یک؛ پدرم رضا براهنی جهان را ترک و به دیدار آفتاب شتاب کرد.».
از جمله رمانهای بسیار خوانده شده رضا براهنی (زاده ۲۱ آذر ۱۳۱۴) میتوان به «آواز کشتگان»، «رازهای سرزمین من» و «روزگار دوزخی آقای ایاز» اشاره کرد، «طلا در مس»، «قصهنویسی»، «کیمیا و خاک» و «تاریخ مذکر» نیز از جمله آثاری بودند که رضا براهنی در حوزه نقد ادبی نوشت. در حوزه شعر نیز «خطاب به پروانهها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟» و «اسماعیلِ» او بارها و بارها خوانده شدند و مورد بحث قرار گرفتند.
بسیاری رمان «رازهای سرزمین من» براهنی را از مهمترین آثار او میدانند. او با بهره بردن از قالب ادبی رمان که بهترین نوع قالبها برای بیان و انعکاس مسائل اجتماعی است توانسته به خوبی بازتابی از جامعه ایران را در یک بازه زمانی مشخصی، به مخاطب ارائه دهد. او همچنین منتقد قهاری است و برخی بر این باورند که بسیاری از مفاهیم نقد ادبی را رضا براهنی در بین ایرانیان مطرح کرده است و او را بنیانگذار نقد ادبی مدرن ایران میدانند. در حوزه نقد ادبی کتاب «طلا و مس» او از مشهورترینهاست. براهنی در ترجمه نیز خوب ظاهرشده و از این توانایی خود به بهترین نحو ممکن استفاده کرده است. او آثاری از نویسندگان بنام نظیر «آنتوان دوسنت اگزوپری»، «ایو آندریچ»، «ویلیام شکسپیر»، «کالروماریا فرانزرو»، «ماکسیم رودنسون» و «دیوید کات» را ترجمه کرده است.
او در هر زمان که فرصت دست داده در باب زبان سخن گفته است. در کتاب «خطاب به پروانهها» زبان را نه فقط یک وسیله در شعر که هدف دانسته است. او این کتاب را عصیان علیه تمام قراردادهایی میداند که در زبان فارسی به شعر فارسی و حتی شعر نیمایی تحمیلشده است. از دیگر آثار او میتوان به «آدمخواران تاجدار» اشاره کرد که در آن به روایت آنچه پرداخته که پیش از انقلاب و در زندان بر سر او آمده است. این کتاب به انگلیسی چاپ و بعدها نیز به زبانهای دیگر ترجمه شد.
از میان آثار داستانی او میتوان به «آزاده خانم و نویسندهاش»، «الیاس در نیویورک»، «بعد از عروسی چه گذشت» و «چاه به چاه» اشاره کرد. رضا براهنی بهغیراز «طلا در مس» چندین اثر مکتوب دیگر نیز در باب نقد ادبی دارد که عبارت از «کیمیا و خاک»، «تاریخ مذکر» و «در انقلاب ایران»، «خطاب به پروانهها یا چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم» و «گزارش به نسل بی سن فردا (سخنرانیها و مصاحبهها)» است.
اثر بالا از آرش فروغی هنرمند کاریکاتوریست خوب ایرانی است.